Байкі, гумар, сатыра/Байкі/Даніна

Канцэрт Даніна
Байка
Аўтар: Іван Крылоў
1928 год
Арыгінальная назва: Лев
Пераклад: Баляслаў Друцкі-Падбярэскі
Дзьве бочкі
Іншыя публікацыі гэтага твора: Даніна (Крылоў/Друцкі-Падбярэскі).

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




Даніна.

У старасьці ўладыка — леў
Сябе папесьціць захацеў.
Старыя косьці не маглі
На камянёх і на зямлі
Знайсьці спакою і цяпла
Так неабходных дзеля сна,
І вось сваіх заве баяраў,
Гіенаў, тыграў, ягуараў,
І кажа ім: „Стары я стаў,
Слабы і хворы — нешчасьлівы.
Сюды я вас усіх прызваў,
Каб раду й помач мне далі вы.
Я не магу ўжо, як раней,
Валяцца недзе між камней,
Або на голай зямлі спаць,
Бо-ж косьці старыя баляць…
Павінны вы паклапаціцца
І на пасьцелю мне злажыцца.
Хай кожны жменю шэрсьці дасьць,
— Усе вы пухам вось багаты,—
Пасьцелю будзе з чаго скласьць,
Бяз крыўды чыей, або страты“…
„О, цар! даём табе мы слова,
Пасьцеля будзе ў міг гатова!“ —
Баяры хорам адказалі:
„Была-б нам ганьба, каб ня далі
Цару свайму па жмені шэрсьці!
Ды мы усе, для вашай чэсьці —
На’т скур сваіх не пажалеем,
Ад страты-ж шэрсьці не згалеем
Спакойны будзьце, мы ураз —
Пацешым і здаволім вас.
Застаньцеся тымчасам з Богам,
Будзе усё, як па загаду!“
Баяры выйшлі й за парогам
Ураз злажылі сваю раду.
„Хіба стары наш звар’яцеў?“—
Казалі ўсе. „Іш захацеў?
Няма і спрэчкі: мы пушысты.
Аднак—ці-ж дань даюць міністры?
Нашто-ж бараны, оўцы, лані,
Народ ўсё створаны для дані?
Хоць шэрсьць ня надта іх прыгожа,
Ды на даніну будзе гожа!
Ня зробім крыўды тут зусім,
Калі на’т зголім скуры ім!
Ім хутка адрасьце іх шэрсьць.
З іх дань зьбярэм, нам будзе чэсьць
Што вось, ў крытычную пару,
Ахвярай памаглі цару.
А каб як-што ня мог ён знаць,—
Да льва народ той ня пушчаць!“

І вось, ашчырыўшы клыкі,
Баранаў ды авец бакі
Яны пачалі ўраз скубаць,
Даніну тую ўжо зьбіраць…
Здаволены тут цар застаўся:
Пасьцелі цёплай дачакаўся.
І каб ахвярнасьць атлічыць,
Ня ведае на’т чым дарыць…
Дажджом паліліся чыны,
Мэдалі, йстужкі, ордэны…


Ня ведаю, ці чэсна бралі,
Ці мо’—па просту скажам: кралі,
Зьбіраючы баяры дань.
Ды вось: баран, аўца ці лань,
Авечы, словам, ўвесь народ,
Зусім бяз шэрсьці засталіся.
А у баяр — наадварот:
Пасьцеляў лішкі завяліся…


Ня толькі у зьвяроў, а і між нас
Такі здаўна ужо парадак,
Што калі трэ’ плаціць падатак
Мужык плаці дый увесь сказ!