Байкі, гумар, сатыра/Байкі/Хвосьцік

Дзьве бочкі Хвосьцік
Байка
Аўтар: Александр Франк
1928 год
Пераклад: Баляслаў Друцкі-Падбярэскі
Сабачы звычай
Іншыя публікацыі гэтага твора: Хвосьцік (Франк/Друцкі-Падбярэскі).

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




Хвосьцік.

Ня знаю як, на што й чаму,
Зьвяроў ўладыка, леў магучы,
Вялеў народу сваяму
На сход сабрацца ў лес драмучы.
— „Хто зьявіцца ка мне хутчэй,
Той будзе мне другіх мілей.
Яго — пацарску абдарую,
Апорных — ў „паку“ пасаджу я!“
Такі загад леў выдаў строгі.
Ісьці далёка, без дарогі,
Праз хмызы розныя, балоты,
Бадай ніхто ня меў ахвоты.
Аднак, каб льва ня шмат злаваць,
У пушчу ўраз усе сьпяшаць.
Натоўп зьвяроў. Шум, гоман, топат,
Адзін усяк тут мае клопат:
Каб ззаду іншых не застацца,
Хутчэй уперад ўсіх прабрацца.
Найперш прайшлі — ўсе багацеі;
За імі тыя, што спрытней;
Нахалы розныя, гарланы —
Праз натоўп пруцца, бы тараны.
Вярблюды-ж, коні і каровы,
Бараны, оўцы, вол здаровы —
— Быдлё ў пашане між людзей —
— Скрамненька ззаду ўсіх ідзе.
Аж раптам — праз сабраньне ўсё
З піскам прэцца парасё,
Між ног шмігае, ўсяк хлапоча,
Уперад ўсіх пралезьці хоча.
Ды дзе там! Між такога руху —
Яго зацёрлі-б быццам муху.
І пэўне-б ззаду засталося,
Ды з цёткай неяк спаткалося.
— „Ах, цётанька! ратуй з бяды!
Прабрацца вось хачу туды,
Да льва хутчэй. Ды не ўдаецца,
Багаты й дужы ўперад прэцца,
Слабым і ходу не даюць…
Ах, ці ня можна як-небудзь,
Зрабіць што — неяк, пастарацца,
Каб я уперад мог прабрацца?“
— А! Чаду нашае пароды
Памоч гатова я заўсёды!
Трымайся толькі ля мяне:
Дарогі хто ня дасьць сьвіньне?
К таму-ж: міністраў усіх знаю,
На’т сваяка сярод іх маю.
Мо’ чуў: там ёсьць кабан — барон?…
Ды вось — якраз ідзе і ён!
Чакай, паможа ён у міг
Нам абагнаць зьвяроў усіх!
— „Як ваша міласьць пажывае?“
Сьвіньня к кабану падлятае,
„Я маю просьбачку да вас:
Хачу к цару папасьць на час.
Ды вось: ісьці аднэй нек нудна,
Навокал публіка — паскудна…
Таўкучка, сьціск, смурод і гам…
Мо’ дапаможаце вы нам
Вось гэтых абагнаць скатоў?“
„Мадам! Заўсёды я гатоў
Служыць для вас усёй душой!
Спакойны будзьце і за мной
Ідзеце сьмела. Я ураз
Да льва прасьцюсенька дастаўлю вас“!
І вось кабан ў натоўп ідзе,
Клыкамі пора, б’е, грызе,
Спаткацца з ім — благое дзела:
Ткне клыком — ня камень цела!
Хай-бы хто ня даў дарогу —
Ураз пусьціў-бы й душу Богу…

І вось ўсім цесна, а кабан —
Ідзе свабодна, бы той пан!
А разам з ім — яго радня:
Парасёнак і сьвіньня…

Тут мо’ і дзіўна каму была,
Як ён, малы і з слабай сілай
А вось, уперад ўсіх прабраўся?
Ды проста: хвосьціка трымаўся
Ён свае цётанькі — сьвіньні…


Ня хочам, Божа барані,
Нікога тутка мы абразіць.
Ды вось — зашмат ужо пралазіць

Ўгару, і сілу забіраюць
На тое даных што ня маюць,
І сяньня так, як даўней была,
Ў „пратэкцыі“ кар’еры сіла.

Бач: чалавек ні-то, ні-сё,
Мо’ меней варт чым парасё.

Вума няма, нікчэмны ўзрост,
Моральна, дык зусім прахвост…
Здаецца й месца толькі ззаду!
А вось: дае сабе ён раду

І хутка у жыцьці „ўсплывае!“
Чаму? Ды хвосьцік чыйсьці памагае!