|
У цёмным, сырым сутарэньні
жыве адзінокі Абрам.
Часта сьлёзы зьбіраў ён у жменю,
ня раз начаваў ён ля крам…
Да вечару, з самага ранку,
ў гарачы ліпнёвы час,
бутэлькай, а хочаш — і шклянкай
прадае лімонны квас.
Паклічуць купцы з „ятак“ —
на работу наймецца Абрам:
на пласе сячэ цяляты,
ня ходзіць тады ён ля крам.
Ня крычыць у бурлівым рынку:
— „Папера — сьмерць для мух“ —
і чэрствага хлеба скарынку
ня ходзіць выпрашваць у „Круг“.
Вочы ўздымае Абрам
ў далёкую высь-небазвод
і просіць: сьвяты Аўраам
дай дажыць сваіх год без клапот.
А ў полі зьвінелі калосьсі,
як гораду песьня падпольля…
.............
— Цяжка, ой, цяжка жылося
Беларусі пад няволяй.
Польшчы рука
у Менску слаўным
панавала.
А Бяроза-рака,
ўзбунтавана,
злавала.
Б‘е ў берагі,
уздымаючы гул,
скрыточа:
Што, пан дарагі,
падстаўляе нагу
рабочы?
Дзяржыся!
Бяроза кіпела
няволяй…
— Гэй, расступіся! —
Гудзела
падпольле.
Панства выла:
— „Ламаюць
засовы!“
…Беларусь радзіла
Кастрычнік
Ліпнёвы!
На вуліцах сьцягі рдзеюць
над вокнамі ўзломаных крам…
Ня відаць Абрама, дзе ён?
Што цяпер робіць Абрам?
Яму справілі з блудам заручыны
ўцякяючы ўланы-зьвяры.
І Абрам як-бы атручаны…
З ім ня хоча й жыцьцё гаварыць,
яго хваляй сваёю глынула —
пусьціўшы з пакатай гары…
Маліцца, адзеўшы талэсы,
не хадзіў Абрам у школу,
і ламае, ламае пальцы,
час настаў невясёлы
у Абрама ў грудзёх мільганула;
дачку каб сваю адшукаць…
…Дачка ў разгул нырнула,
ёй сорам Абрама знаць.
А сэрца дзявочае чуткае,
вочы — палаючы мак.
Прымушана быць простытуткаю,
з гора прымушана, так…
Ня ведаць ёй песьні змаганьня,
не зразумець ёй завод.
Прыемна ёй там, дзе каханьне,
Дзе перысты лоскат згод.
Дзе романс мілагучны сопрано
запяе пра вясновыя дні.
Сэрца, юнацтвам сатканае,
паліць каханьня агні.
Пашто ёй знаць бацьку Абрама? —
Цяпер ёй жывецца наўсьцяж…
Ёй знаёмымі сталі брамы,
ёй знаёмы стаў грубы марш…
Упомніла бацьку, вядома,
а позна, яго не спаткаць.
І ў завулках блукае бяздомкам
сэрца… сэрца за грошы мяняць.
Пра такіх, пра жыцьцё разгоннае,
песьня з акраінных хат
цяпер разьліваецца звонам
на свой вясёлы лад:
— „Ды ляцяць міскі ды з паліцы“,
немец ходзіць ля спадніцы.
Ой люлі, ой, люлі, —
дзеўку замуж аддалі.
Дзеўка немкаю як стала,
па-нямецку загуляла.
Ой люлі, ой, люлі,
З Менску немцы уцяклі.
Дзеўка ные, дзеўка плача:
— Прападзі ты, доля-кляча.
Ой люлі, ой, люлі, —
паны польскія прышлі.
Зноў жыцьцё і зноў забавы, —
дзеўка мысьліць пра Варшаву.
Ой люлі, ой, люлі, —
і палякі уцяклі.
Як знаёмы сталі брамы,
дык і ўспомніла Абрама,
Ой люлі, ой, люлі, —
косьці бацькавы гнілі.
Дзеўка плача, сьлёзы роем:
— Эх, жыцьцё маё ліхое…
Дзяўчыны — сэрца чуткае,
вочы — палаючы мак.
Кожны знае — і гэта ня чуткі,
што Абрама дачка простытутка;
і сьмяяліся й проста так…
Толькі Менск віхравейны ірдзее,
зьмятае асколкі сьмяцьця.
Ён зьдзейсьніць заводаў ідэі
на крыгах старога жыцьця.
Менск, 1924 г.
| 
Прапануем да спампаваньня!