Шляхам жыцьця (1913)/VII/Пані Твардоўская

Трох Будрысаў Пані Твардоўская
Верш
Аўтар: Адам Міцкевіч
1913 год
Арыгінальная назва: Pani Twardowska
Пераклад: Янка Купала
Ў дагонку
Іншыя публікацыі гэтага твора: Пані Твардоўская (Міцкевіч/Купала).

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




Пані Твардоўская.

Пьюць, ядуць і люлькі смалюць,
Таўкатня ўкруг і сваволя,
Ледзь карчмы тэй не развалюць…
Хі-хі, ха-ха, гэй-жэ, го-ля!
На канцы стала Твардоўскі
Сеў, патпёрся, выпнуў бруха,
І крычыць на чым сьвет боскі,
І усяк туманіць юха.
Салдату, ўдаваў што зуха,
Ўсіх ён лае, разганяе,—
Сьвіснуў шабляй каля вуха,
Ўжо с салдата зайца мае.
Старшыне, што місу з мясам
Паражніў з вялікім смакам,
Пырснуў квасам і тым часам
Старшыню зрабіў сабакам.
Пстрык! шаўца у нос кароткі,
Тры да лба прыткнуў краночкі,
Цмокнуў цмок, і гданьскай водкі
Сы лба вытачыў паўбочкі.
Тут, як водку піў с келіха,
У келіху сьвіст зрабіўся;
Глядзь на дно:—Гэй, што за ліха!
Ты чаго, кум, сюды ўбіўся?
На дне ў чарцэ бачыць—чорцік:
Чысты немец, знае ўвагу;
Пакланіўся і, як хорцік,
На падлогу дае цягу.
Скочыў, вырас на два локці,
Нос, як гачык—знаць, што не-людзь,
І савіные пазногці
На худых нагах віднеюць.
«А! Твардоўскі… як дуж, браце?!»
Так гаворэ і падходзе:
«Ці-ж ня хочэш на’т пазнаці
«Мафістофаля, дабродзей?
«Там, пад Лысаю-Гарою,
«Што душу нам атступаеш,
«Патпісаўся ты крывёю,
«А цяпер і ані дбаеш!
«Надало-ж табе забыцца,
«Што, як два мінуць гадочкі,
«Меўся ў Рыме ты явіцца,
«Каб цябе ўзяць за грахочкі.
«Ўжо сыходзе год і сёмы,
«І кантракт далей ня служэ,
«А за чары, ой, даўно мы
«Жджом цябе у пекле, дружэ.
«Але хоць чэкаў я леты,
«Помста ўрэшці даканана:
«Рым завецца шынок гэты…
«Кладу арышт на васпана.»
Даць хацеў Твардоўскі цягу
На сказ гэтакі чартовы,
Але той злавіў за дзягу:
«А дзе, кажэ, гонар слова?»
Што рабіць? чэрта насьпела,
Схопе ў пекла тут, і годзе.
Дый Твардоўскі знае дзела,
І таму мазгі заводзе.
«Гэй, ты, чорце! глянуць зволь-ка
«У кантракт, дзе пункты ўвідзіш,
«Што як лет мінецца столька,
«Па маю душу як прыдзеш,—
«Буду права мець тры разы
«Запрагчы цябе ў работу,—
«Ты-ж найгоршые прыказы
«Мусіш споўніць што да-ёты.
«Глянь, над ка́рчмай малеванне:
«Конь грывясты, хвост, як вехаць;
«Тут жывым нехай ён стане,
«Мушу я на ём праехаць.
«Біч с пяску скруці мне, бесе,
«Каб каня меў чым пагнаці;
«Хором выбудўй у лесе,
«Каб было дзе папасаці.
«Зруб стаўляй з зернят арэху,
«Прыкажы знасіць іх раку,
«Жыда пэйсамі лаць стрэху,
«Места гонт—крый зернем маку.
«Глянь, цьвячок такі прымерна:
«Ў цаль—таўсты, даўгі—тры цалі;
«Бі у кожна маку зерна
«Па тры гэткіе ганталі.»
Мафістофель духам скочэ,
Каня корме, пое, чысьце,
Біч даўгі са жвіру точэ,
А ўсё жыва і агнісьце.
Сеў Твардоўскі, выпнуў жылы,
Ўзяў за повад, кон здаровы,
Знай, трымайся што ёсьць сілы,
Аж тут зірк: палац гатовы.
«Так, так! выйграў, пане бісе;
«Ды работа жджэ другая:
«Ты скупайся ў гэтай місе—
«Толькі ў ёй вода сьвятая.»
Чорт спужаўся, ўвесь сагнуўся,
Пот яго сьцюдзёны крые;
Ўсё-ж, пан кажэ—слуга мусе,
Чорт скупаўся аж па шыю.
Потым выскачыў, як з жару,
І Твардоўскаго зноў страшэ:
«Я цяжкую вынес кару,
«Але й ты у моцы нашай.»
«Раз ешчэ—і будзе квіта—
«Па кантракту ёсьць нагонка…
«Глянь, вун баба каля сіта,
«Гэта, чорце, мая жонка.
«Я на год у Вэльзабуба
«За цябе жыць астануся,
«А праз той час мая люба
«Жыць с табой, як з мужэм, мусе.
«Службу, любасьць, шанаванне
«Хай ёй вашэ прысягае,
«Зломіш хоць адно заданне—
«Ўся умова прападае.»
Што той кажэ, чорт пільнуе,
Вокам кідае на самку,
Быццам бачыць, быццам чуе,
І збліжаецца пад клямку.
А Твардоўскі пры ім сучэ,
Быццам гнецца, а ўсё бачэ;
Скочыў дзюркай чорт ат ключа,
І дагэтуль недзе скачэ.